Recensie 3

PRACTIG ACTEERWERK IN EEN BIJZONDER REALISTISCHE STREETCAR

A Streetcar Named Desire door Toneelgroep Amsterdam en Toneelschuur Haarlem. Tekst: Tennessee Williams. Regie: Eric de Vroedt. Spel: Tamaar van den Dop, Janni Goslinga, Mohammed Azaay, Wouter van Oord, Cigdem Teke en Leon Voorberg. Gezien op: 16 september in theater Frascati Amsterdam. Informatie en reserveren: www.toneelgroepamsterdam.nl

‘Magie! Ja, ja, magie! Niet de waarheid, maar wat waar zou moeten zijn.’ Dit is geen definitie van theater. Dit is de mening van Blanche, de hoofdpersoon uit A Streetcar Named Desire. In dit stuk waar alles om leugens en om de waarheid draait, proberen de personages te vluchten in hun eigen wereld waar ze steeds elkaar weer tegen komen. En in de opstelling van Toneelgroep Amsterdam komen ze niet alleen elkaar, maar ook hun publiek voortdurend tegen.
Deze enscenering, van regisseur Eric de Vroedt, speelt zich af in een zeer realistisch decor: het huis van Stanley en Stella Kowalski, compleet met keuken, slaapkamer en een wc die echt doortrekt. In dit huis bevinden zich geen muren, maar de acteurs spelen consequent dat de muren er wel zijn. Het publiek zit aan weerszijden van het huis en gluurt als het ware binnen bij het echtpaar Kowalski.
En daar binnen gebeurt nogal wat nu Blanche (Tamaar van den Dop), de oudere zus van Stella (Janni Goslinga), ineens op de stoep staat. De zusjes, die dezelfde keurige opvoeding hebben genoten, worden na jaren geconfronteerd met de verschillende keuzes die ze gemaakt hebben. Blanche is op de vlucht voor haar verleden. Haar angst en verdriet hebben haar tot een bijna schizofrene vrouw gemaakt, prachtig gespeeld door van den Dop. Stella daarentegen is getrouwd met de immigrant Stanley (Mohammed Azaay) en heeft gebroken met het milieu waarin ze is opgegroeid.
De botsingen tussen Stanley en Blanche, de moeilijke, maar onvoorwaardelijke liefde die de zusjes voor elkaar voelen en de nachtmerries uit het verleden bieden de acteurs een flinke uitdaging om te spelen. Maar ieder van hen zet in het realistische decor een geloofwaardig stuk acteerwerk neer. De heftige scènes vol ruzies en tranen worden opgevolgd door korte grappige gesprekken, afgewisseld met een verdrietige monoloog.
Absoluut geweldig zijn de scènes tussen Blanche en Mitch (Leon Voorberg). Mitch, een vriend van Stanley, is onhandig, komt niet uit z’n woorden en woont nog bij z’n moeder. Maar hij is innemend en lief en als hij uitgaat met Blanche werkt zijn onhandige gedrag niet alleen op de lachspieren, maar weet hij ook een gevoelige snaar te raken. Met een enorm gevoel voor timing zetten Van den Dop en Voorberg een eerste afspraakje neer waar alles mis gaat.
Dat alles misgaat in het leven van de personages uit A Streetcar moge duidelijk zijn. De Vroedt heeft met z’n topcast, deels spelers van Toneelgroep Amsterdam en deels gastspelers, een prachtige en intelligente voorstelling gemaakt van dit bekende stuk van de Amerikaanse Tennessee Williams. Met name de tweede helft van deze 3,5 uur durende voorstelling is aangrijpend en het ingeleefde spel van de acteurs sleurt het publiek door een achtbaan van emoties.
Het publiek wordt meegezogen in de magie van het stuk en even gelooft het weer in de magie van het leven. Maar net als in het ‘echte’ leven, kan ook op het toneel de magie het niet altijd winnen van de waarheid. Deze voorstelling maakt de strijd tussen wat waar is en wat waar zou moeten zijn tot een overdonderende en ontroerende strijd die men moet ervaren en voelen om het te begrijpen.