Fantasiewereld van een gevallen vrouw tentoongesteld in een open huiskamer

It’s only a paper moon
Just as phony as it can be
But it wouldn’t be make believe
If you believe in me

Een vrouw verliest zichzelf in haar eigen fantasiewereld en breekt uiteindelijk. A Streetcar Named Desire is een toneelstuk dat al meer dan een halve eeuw bestaat. Afgelopen week gaf de Toneelgroep Amsterdam haar interpretatie van het stuk in het Theater Frascati te Amsterdam.

A Streetcar Named Desire vertelt het verhaal van Blanche die plotseling op bezoek komt bij haar zus Stella. Blanche is decadent en schrikt dan ook van de bescheiden levensstijl van haar zus en haar vriend Stanley. In de loop van het stuk wordt duidelijk dat de decadentie enkel een masker is dat Blanche zichzelf voorhoudt en dat we eigenlijk te maken hebben met vergane glorie. Een gevallen vrouw die er niet meer uitkomt. Stella heeft moeite dit allemaal te erkennen, maar Stanley is de beroerdste niet om haar haarfijn uit te leggen hoe nep haar zus is. Stanley en Blanche staan het gehele stuk lijnrecht tegenover elkaar en als Stella vanwege haar zwangerschap in het ziekenhuis is, komt het tot een confrontatie, Stanley verkracht Blanche. Hierna is er helemaal niks meer over van de persoon die Blanche ooit was. Uiteindelijk laat Stella haar opnemen in een kliniek.

Het stuk is vrij lang en het is dus een uitdaging om dit voor het publiek zo interessant mogelijk te maken. Hierin is de Toneelgroep Amsterdam vrij goed geslaagd. Tamar van den Dop geeft in de rol van Blanche een mooie vertaling van een geknakte vrouw die de façade omhoog probeert te houden. Ze geeft haar personage eigenzinnige trekjes mee, waardoor elke zin interessant is om naar te luisteren. Haar vertolking verveelt niet snel. Ook de muziek heeft een groot aandeel in het behouden van de interesse. Het voorziet het stuk van een jazzsfeer, waardoor de toeschouwer zich waant in de jaren vijftig. De muziek steunt de tekst en als Blanche vraagt Mitch te vertrekken en brand schreeuwt, vergat ik het toneel en dacht ik heel eventjes dat ik naar een film aan het kijken was. Verder zit het publiek links en rechts van het decor dat het huis van Stella voorstelt. De spelers spelen met deze situatie en dit maakt het stuk dynamisch en houdt de kijker actief, wat zeker belangrijk is bij een stuk dat de toeschouwer wel drie uur zoet houdt.

Hoewel er een hoop moeite wordt gedaan om de interesse te behouden, vind ik het laatste uur net te lang. Een hoop mensen in de zaal begonnen te wiebelen op hun stoelen en de aandacht verslapte aanzienlijk. Ook begrijp ik sommige keuzes in het stuk niet. Zo zijn een aantal rollen mij compleet onduidelijk. Het Turkse huisgenootje doet het leuk in het stuk, maar een meerwaarde voor het geheel is nergens te bekennen en af en toe komen er borstjes en piemels te voorschijn in the name of artistiekheid, maar waarom en wat dat voor het stuk doet is mij onduidelijk.

Concluderend, een mooi stuk met veel pieken, maar ook dalen.

Wat?: A Streetcar Named Desire
Waar?: Theater Frascati
Wanneer?: Zaterdag 27 September
Wie?: Toneelgroep Amsterdam
Regie?: Eric de Vroedt
Met?: Mohammed Azaay, Tamar van den Dop, Janni Goslinga, Wouter van Oord, Çigdem Teke, Leon Voorberg