woensdag 8 oktober 2008

Ayaan past makkelijk op zolder

We gaan terug naar het jaar 2006. Een lesbisch stel ergens in een bed in de Randstad. Er wordt fanatiek meegespeeld met Lingo, er wordt gezapt, gelachen en gepraat. Een burgerlijke truttigheid die zo liefelijk wordt neergezet dat je er haast naar zou verlangen.

11 mei 2006. Een Zembla uitzending die gaat over Ayaan Hirsi Ali en het afnemen van haar Nederlandse paspoort. Iets wat hard inslaat bij de jazzzangeres Hedwig, maar wat haar vriendin Titia vrijwel onberoerd laat. In een relatie die een paar seconden nog zo heerlijk leek beginnen de eerste scheurtjes te ontstaan.

Tijd voor conversatie is er niet meer. Hedwig wordt in beslag genomen door de tv en de actualiteit, en doet Titia keer op keer af met een eenvoudig: “Ssst, ik wil dit horen!” Hoe kun je van publiekslieveling van de een op het andere moment ineens veranderen in de zondebok? Hoe kan de publieke opinie zo drastisch en zo snel veranderen? Hedwig kan er niet bij. Een personage dat door Lineke Rijxman erg geloofwaardig wordt neergezet. “We hebben nog een zolder!” roept ze uit. “Daar doen we toch niks mee, daar kan Ayaan makkelijk onderduiken!” Titia, gespeelt door Joan Nederlof, probeert Hedwig het bed uit te krijgen. Helaas is dit de plek waar het verhaal voor Hedwig niet alleen begint maar ook eindigt.

Het in reprise genomen stuk “Inside Out” van de Mugmetdegoudentand laat een geëngageerde voorstelling zien zonder dat het moralistisch wordt. Zowel het standpunt van Hedwig als dat van Titia is volkomen te begrijpen waardoor het voor het publiek onmogelijk wordt een kant te kiezen. Wat een prachtige monologen van Rijxman, wat is Hedwig een intelligente vrouw. En dan het gevoelige spel van Nederlof, wat een treurige onmacht voor Titia. Een tweestrijd ontstaat: “Inderdaad, wat een leed voor Ayaan! Maar Hedwig kom toch alsjeblieft je bed uit…”

Af en toe richt een van de personages zich tot het publiek. Dit doorbreken van de vierde wand zorgt ervoor dat de voorstelling niet te zwaar op de maag gaat liggen. “Dit is mijn laatste tekst als dit personage” zegt Nederlof tegen het publiek wanneer zij als Titia het podium verlaat. “Je kunt ook heel erg met mij lachen hoor” richt Rijxman zich tot de zaal na een heftige woordenwisseling.

En alhoewel het verhaal van Ayaan al mijlenver achter ons lijkt te liggen is het fijn om weer even aan het denken gezet te worden over deze kwestie. En daar slagen deze twee topactrices maar al te goed in. Want Joan Nederlof speelt niet alleen Titia maar heeft dit maatschappijkritische stuk ook geschreven. En Lineke Rijxman nam niet enkel genoegen met het spelen van het personage Hedwig, maar heeft ook de regie van dit stuk op haar genomen. Laten we dus hopen dat deze twee nog veel zullen samenwerken. Zijn er nog wegen onbegaanbaar als je over de kwestie Ayaan een mooie, humoristische, geëngageerde en toch niet moralistische voorstelling kan maken?

Gezien: Inside Out van de Mugmetdegoudentand op woensdag 1 oktober 2008 in Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond.
Niet meer te zien.

Geen opmerkingen: