Pracht en praal, luxe en weelderigheid, decadentie ten top: de Romeinen hielden wel van het goede leven.
2000 jaar geleden woonde de Romeinse ‘Quote 100’, een kleine groep superrijken, in immense villa’s aan de Golf van Napels. Keizers, vermogende families en rijke handelaars vormden deze bovenlaag. De streek rond Napels bood de elite het ideale decor voor een onbezorgd leven in overvloed: een kust met geweldige uitzichten, een mild klimaat en een vruchtbare bodem, dankzij de vulkaan Vesuvius. Ongelofelijke rijkdommen sierden huis en haard.
Bezittingen van deze elite, pronkstukken uit het Nationaal Archeologisch Museum in Napels, worden voor het eerst buiten Italië getoond: muurschilderingen, beelden van brons en marmer, fonteinen en sieraden. Museum het Valkhof Nijmegen laat bezoekers met de tentoonstelling ‘Luxe en decadentie: leven aan de Romeinse goudkust’ even ervaren hoe het moet zijn geweest om deel uit te maken van deze vermogende bovenlaag van weleer.
Door middel van een korte documentaire aan het begin van de tentoonstelling worden bezoekers geïntroduceerd in de wereld van luxe en decadentie aan de Italiaanse goudkust, zo rond de eerste eeuw na Christus. Initiator en vormgever van de tentoonstelling, prof. Eric E. Moormann, zien we door Napels lopen waar stille getuigen van die voortvarende tijd nog steeds zichtbaar zijn. Wanneer we vervolgens de tocht door de verschillende zalen zelf beginnen zien we deze getuigen opgesteld en lijkt het alsof we een sprong terug in de tijd maken. Transparante dubbele doeken zijn gespannen tussen de verschillende zalen en dienen als een soort wanden. Door de belichting, de gedrukte afbeeldingen en de citaten van beroemde Romeinse schrijvers, zoals Plinius de Oude, op de transparante doeken wordt een dromerige sfeer opgeroepen die bijdraagt tot het verbeeldingsvermogen van de bezoeker. Door middel van muziek, licht en zelfs geuren probeert Museum het Valkhof de bezoekers echt te laten wanen in vroegere tijden. Wanneer we ons bijvoorbeeld naar de siertuinenzaal begeven, vol fonteinen en beelden, worden we getrakteerd op vogelgezang en een heerlijk bloemige geur. Ook zijn er in verschillende zalen 3D-animaties te zien van Romeinse villa’s en tuinen die tot de verbeelding spreken en de bezoeker helpen de tentoongestelde objecten in een context plaatsen.
Zelfs in dit materialistische en kapitalistische tijdperk lijken bepaalde facetten uit het luxe leven van de Romeinen te gek voor woorden: Romeinse vrouwen die blond haar laten overkomen vanuit Germanië, parfum uit Arabië, en goud en parels uit een andere uithoek van het enorme Romeinse Rijk. Maaltijden bestaande uit gebakken zanglijsters, oesters en pauwentongen met daaromheen tientallen slaven in dienst van de elite om ze in alles te voorzien. Otium was een manier van leven waarnaar deze allerrijksten streefden en waarin zij zichtbaar slaagden: een luxe leven vrij van alledaagse beslommeringen en verplichtingen.
De laatste zaal van deze tentoonstelling laat objecten zien waaruit blijkt dat Romeinse luxe en decadentie niet alleen binnen de Italiaanse grenzen bleef. Bij de verovering van Germanië en de stichting van Nijmegen, zo’n tweeduizend jaar geleden, namen de Romeinen kostbare bezittingen mee zoals bronzen beeldjes, sieraden en zilveren schalen. Deze vondsten, die bijna letterlijk onder het Valkhof Museum lagen en onderdeel zijn van de vaste archeologische collectie van het museum, vormen een mooie afsluiter van een schitterende, bijna betoverende tentoonstelling.
‘Luxe & Decadentie, leven aan de Romeinse goudkust.’ Het internationaal samenwerkingsverband tussen onder meer het Museo Archeologico Nazionale in Napels en Museum het Valkhof Nijmegen bleek in 2007 met de tentoonstelling ‘De laatste uren van Herculaneum’ al meer dan geslaagd. Met deze toptentoonstelling ontving Museum het Valkhof het hoogst aantal bezoekers ooit, namelijk 121.290. Ook met de ‘luxuria’ tentoonstelling van dit jaar zal het resultaat ongetwijfeld succesvol zijn. Tot 5 januari zal het decadente leven van de oude Romeinen nog te bewonderen zijn in Museum het Valkhof in het Romeinse Noviomagum oftewel Nijmegen; de oudste stad van Nederland.
Kijk voor meer informatie op www.museumhetvalkhof.nl .
Geen opmerkingen:
Een reactie posten