vrijdag 21 november 2008

Te weinig actie, te veel gepraat

De blinde voorraadbeheerder Lucas Gerritszoon, en de lachwekkende predikant Gijsbert Bastiaenszoon. Gespeeld door respectievelijk Bill van Dijk en Reinier Bulder zijn dit de enige personages die het publiek met hun voorkomen de voorstelling De Batavia enigszins vermakelijk maken.

Want wat is het langdradig. Bijna tot vervelens toe. Dat is dan ook merkbaar aan het geroezemoes vanuit het publiek. Er gaan minstens vijf mensen naar het toilet tijdens de voorstelling waarin geen pauze is ingepland. En alsof het niet duidelijk genoeg is, verlaten twee bezoekers de theaterzaal na ruim een uur. Waarom? Misschien hebben de acteurs hun dag niet. Misschien ligt het aan het publiek. Of misschien ligt het aan de techniek: niemand draagt een microfoontje waardoor sommige dialogen slecht verstaanbaar blijven. Feit blijft dat de voorstelling De Batavia blijkbaar niet capabel genoeg is om te blijven boeien.

Marcel Otten, bekend als toneelvertaler, schreef de tekst voor dit stuk over het waargebeurde verhaal uit de 17e eeuw: de schipbreukelingen van De Batavia. Dit gezonken VOC-schip zonk op weg naar het Oosten en overlevenden moesten zichzelf zien te redden op een onbewoond eiland zonder vers water en met te weinig voedsel. Een ware afvalrace volgt met de nodige lugubere daden van Jeronimus Corneliszoon, die zich voor de gelegenheid heeft benoemd tot kapitein-generaal en daarmee beslist over leven of dood. Naarmate de tijd verstrijkt op het eiland sterven meer en meer mensen, en draait Jeronimus Corneliszoon meer en meer door. Zelfs de vredelievende predikant moet vrezen voor eigen leven. Dit alles lijkt uit te komen op een tragisch einde waarbij niemand het overleeft. De geschiedenis vertelt ons echter iets anders. De Batavia eindigt onverwacht niet zo spannend.

Hoewel Mark Klein Essink duidelijk zichtbaar geniet van zijn rol als Jeronimus Corneliszoon, het lijkt alsof de acteur alles lolliger probeert te maken dan het is. En met hem doen meerdere acteurs dit. Het ligt er te dik bovenop dat De Batavia een luchtige voorstelling moet zijn. De stukken die humoristisch moeten zijn komen hierdoor soms geforceerd grappig, en dus niet goed over. Vooral Ella van Drumpt en Cas Jansen stellen teleur: hun rollen vallen in het niet. Als Marcel Otten tot doel had het waargebeurde verhaal van De Batavia op een luchtige manier na te vertellen, had hij de langdradige en gedetailleerde monologen achterwege moeten laten en meer actie in het stuk moeten brengen. Er gebeurt namelijk vrijwel niets op het podium! We zien alleen acteurs op- en af komen, we horen bijna literaire dialogen en monologen die ofwel onverstaanbaar ofwel te lang van stuk zijn en het minimale decor (een vloer van drijfhout en twintig lampjes als sterren) blijft tijdens de gehele voorstelling onveranderd. Er is geen muziek, geen spanning, geen verrassing. Het hangt te veel tussen een serieus historisch drama en een luchtig, humoristisch navertellen van een waar gebeurd verhaal in.

Gezien: 14 november, Stadsschouwburg Nijmegen. Tekst en regie: Marcel Otten. Voor speellijst en informatie kijk op www.hummelinckveenstra.nl

Geen opmerkingen: