donderdag 13 november 2008

Manipulatie vanuit Calcutta

Even geen controle meer hebben over je eigen leven. Na een uurtje alles weten over een telefoniste die je nog nooit in levende lijve hebt gezien, een liedje zingen voor iemand die je niet kent en dansen wanneer daarom gevraagd wordt. Dit zou je zomaar kunnen overkomen bij een bezoek aan het project “Call Cutta in a Box” dat uitgevoerd wordt door de Belijnse “ reality” theatergroep “Rimini Protokoll”. Reeds in 2005 werd het project gestart, en sinds april 2008 is het project in de vorm zoals het nu is, te zien. Na een tour langs verschillende steden is nu, met het India Festival, Amsterdam aan de beurt.


Amsterdam dus, drie uur ‘s middags, het Lloyd hotel. Ik krijg een visitekaartje in mijn handen gedrukt en word verzocht mij naar kamer 517 te begeven. Een mooie lichte kamer, rechts een douche, links een breed bureau met een flatscreen monitor en een printer. Een groot zacht bed met op het nachtkastje een radio, snelkoker en theezakjes. Ik loop naar de computer, probeer wat wachtwoorden uit maar geen van deze blijkt succesvol. Dan maar een kopje thee zetten. Ook dat levert niet het gewenste resultaat. Hmm, het bed ziet er verleidelijk uit… Zou ik… Net op dat moment gaat de telefoon.


Aan de andere kant van de lijn hangt een Callcenter medewerkster uit Calcutta. Ze stelt zich aan mij voor. “Do you like some tea?” vraagt ze. De waterkoker springt aan. Ze vraagt naar mijn grootste fouten, mijn leeftijd, welk dier ik zou willen zijn en ze vraagt me mijn ogen te sluiten en te ontspannen. In het Indiaas begint ze een lied te zingen. Wat zag je? Vraagt ze na afloop.


De hotelkamer, die voor een uurtje de mijne is, wordt volledig vanuit Calcutta bediend. De klok stopt met lopen, er worden foto’s uitgeprint, de klok begint weer sneller te lopen, de webcam springt aan en waar ik eerst voor de telefoniste uit Calcutta alleen nog maar een stem was heb ik nu ook een gezicht gekregen. Ze geeft me het wachtwoord van de computer, op mijn beeldscherm verschijnt een jonge vrouw in een callcenter waar druk getelefoneerd wordt.
Rimini Protokoll maakt met deze voorstelling duidelijk hoe manipulatief een callcenter kan werken. Ik heb gedanst en ik heb gezongen. Onbewust heb ik mij laten manipuleren en heb ik dingen gedaan die ik eigenlijk niet wilde. Hetzelfde gevoel als wanneer je ‘s avonds een spannende film kijkt en gebeld wordt. Met tegenzin wendt je je af van het scherm en neem je de telefoon op. Een callcenter: “Mag ik u een aantal vragen stellen?” “Nee, liever niet” “Het zal hoogstens een paar minuten van uw tijd in beslag nemen” “Nou doet u dan maar”. Je wilt het niet, maar doet het toch. Je wilt niet dansen, maar een eenvoudig “please do it” is genoeg je over de streep te trekken. Er wordt inbreuk op je privacy gepleegd en je laat het toe.


Rimini Protokoll heeft de macht van een callcenter uitvergroot. Het lijkt te willen zeggen dat het wachten is totdat een callcenter daadwerkelijk je leven kan besturen. Vriendschappen worden gesloten nog voor je iemand in levende lijve hebt gezien. Deze Berlijnse groep heeft iets heel erg moois weten neer te zetten. Ik ben gemanipuleerd en had het achteraf pas door. Mijn uitgeschakelde telefoon gaat voorlopig niet meer aan.


Gezien: Call Cutta in a Box door Rimini Protokoll op 12 november 15.00, kamer 517 Lloyd Hotel Amsterdam
Nog te zien tot: 30 November (behalve 17, 24 November), van 13.00 tot 20.00.




Internetversie
Manipulatie


Je stapt je hotelkamer binnen en dan gaat de telefoon. Je bent verbonden met een callcenter medewerkster uit Calcutta. Veel geroezemoes op de achtergrond en een vrouw die in gebrekkig Engels persoonlijke vragen aan je stelt. Dit is de ervaring die je krijgt door het project “ Call Cutta in a Box” uitgevoerd door de Belijnse “reality” theatergroep “Rimini Protokoll”. De performance is technisch gezien van hoog niveau. Waterkokers, printers en computers reageren niet op jouw handelingen maar worden vanuit Calcutta bestuurd. Even heb je geen controle meer over je eigen leven. Na een uur in je hotelkamer weet je alles over een vrouw die je nog nooit in levende lijve gezien hebt. Heb je gedanst en gezongen en ervaren hoe manipulatief een callcenter werkt. Dit manipulatieve besef je pas na afloop, nadat je dingen gedaan hebt die je eigenlijk niet wilt. Erg knap in elkaar gezet door Rimini Protokoll en weer een mooie ervaring rijker.


Gezien: Call Cutta in a Box door Rimini Protokoll op 12 november 15.00, kamer 517 Lloyd Hotel Amsterdam
Nog te zien tot: 30 November (behalve 17, 24 November), van 13.00 tot 20.00.

Geen opmerkingen: